Andrzej na rowerze

Krótkie przejazdy.

Krótkie przejazdy.

W nocy było w końcu sucho, więc namiot wysechł, ale poranna rosa znów go zamoczyła. Trudno, po powrocie go wysuszę.
Ruszyłem wzdłuż doliny, która przypominała mi Dolinę Prądnika, tylko wyższą i zbudowaną z innych skał. Słońce nadal tam nie sięgało, więc temperatura wynosiła ok. 9 °C. Na końcu czekała mnie serpentyna – i to w słońcu, więc ze skrajności w skrajność.
Serpentyna zabrała mi ponad godzinę, choć widoki to rekompensowały. Na górze leżało sporo śniegu, ale tym razem nie musiałem po nim chodzić. Niebo całkowicie zachmurzyło się na szczycie, więc jechało się dobrze.
Zjechałem do drugiej doliny. Minąłem sporo wodospadów. Na tyle dużo, że przestałem się przy wszystkich zatrzymywać.
Pojawiły się tunele. Pierwszy przejechałem po dawnej linii kolejowej, więc teraz był pierwszy drogowy. Potem kolejny i jeszcze jeden. Każdy inny od poprzedniego, a jednak tak podobne. Straciłem rachubę, licząc je, choć sfotografowałem każdy, więc po powrocie uda mi się zsumować ich liczbę (z oczywistych względów nie zamieszam w galerii zdjęć wszystkich). Przy jednym aż wywróciłem się w błoto, bo norweskie drogi są tak wąskie, że ledwo auto mija się z rowerem, a ja chcąc przepuścić samochód, za mocno się wychyliłem i poleciałem na mokrą ścianę skalną pokrytą mokrą roślinnością. Świadkowie w autach nawet się zatrzymali, żeby upewnić się, że mam się dobrze.
Plan wyprawy wyznaczony przez mapy.cz nie podobał mi się na dzisiejszym odcinku. Biegł ścieżkami, które mogły nie być przejezdne. Pojechałem dalej Krajowym Szlakiem Rowerowym nr 4, który nieco dłuższą drogą, ale także prowadził do Bergen.
Zorientowałem się, że Garmin kiepsko odbierał sygnał w tych dolinach, więc pewnie wykres wysokości zawiera jakieś błędne dane.
Przez cały dzień spotkałem tak mało aut, że się dziwiłem. Dopiero po dojechaniu do drogi krajowej ruch wrócił do zwykłego. Norwegowie strasznie pędzą po tych wąskich drogach. Nawet na łukach nie zawsze są rozważni.
Zamknęli drogę. Na krajówce stał zakaz wjazdu rowerem, więc musiałbym pojechać boczną drogą, ale ona też była zamknięta, jak mi wyjaśnił pracownik pilnujący wjazdu. Usuwali coś ze zbocza doliny, powodując głośne osuwanie się skał, więc cały ruch w okolicy został wstrzymany. Po jego wznowieniu mogłem wjechać tylko na krajówkę. Dostałem możliwość zignorowania zakazu wjazdu rowerem. Do tego wstrzymali ruch dla aut póki nie zjechałem w wyznaczonym miejscu na boczny szlak.
Rozpadało się. Dojechałem do Stanghelle, skąd mogłem dalej dostać się tylko pociągiem, bo tunele były niedostępne dla rowerzystów. Jeden Norweg, gdy mnie zauważył, prawdopodobnie pomyślał, że nie wiem o braku przejazdu, ale powiedziałem, że jadę na pociąg. Wydaje mi się, że się zrozumieliśmy, bo to był pierwszy spotkany mieszkaniec, który nie mówił po angielsku.
Pociągiem wystarczyło przejechać dwie stacje, ale z racji późnej godziny podróży kupiłem wczoraj bilety na dłuższą wycieczkę. Dobrze się złożyło, bo nie musiałem tak dużo moknąć. W pociągu spotkałem konduktorkę z wczoraj. Chyba miała skaner kodów QR w oczach, bo nie miała żadnego urządzenia, a nie powiedziała nic, gdy pokazałem tę część biletu na telefonie, jak to zwykle robię w Polsce. A może zaufanie do ludzi jest tam inne.
Pojechałem na kemping, bo na tym obszarze zdecydowanie ciężko odnalazłbym miejsce na namiot. I tak musiałem zrobić pranie, bo byłem cały w błocie.

Padało do poranka. Znów spakowałem mokry namiot. Przynajmniej jeszcze nie przecieka. Poszedłem na śniadanie do kempingowego bufetu, a okazało się, że trzeba je zamówić. Poprzedniego dnia miałem szczęście, że ktoś inny to zrobił, więc wtedy się załapałem. Pani z obsługi zaproponowała, że coś przygotuje. Zjadłem, rozgrzałem się i mogłem ruszać dalej.
Po wczorajszej porażce ostatecznie wybrałem pociąg, ale znalazłem bezpośrednie połączenie, dzięki któremu nie tylko pokonałbym góry, ale także odzyskałbym czas, bo jedyny pociąg był w południe i jechał niemal 2 godziny. 369 koron za mnie i 185 za rower, który kosztuje tyle, co bilet na dziecko (na niektórych odcinkach są opłaty zryczałtowane, ale najwidoczniej nie załapałem się).
Pokręciłem się po mieście i pojechałem na stację. Wagon rowerowy był na środku pociągu, a moje miejsce na końcu. I tak nawet nie usiadłem. Nie mogłem oderwać aparatu od okna. Jaki zmienny krajobraz. Poczynając na widokach z wczoraj (dostrzegłem dwójkę śmiałków, którzy też nie wiedzieli o nieprzejezdnej trasie), był lodowiec, były góry, a każda inna od poprzedniej. Potem polecieliśmy w dół. Widziałem szlak zasypany śniegiem, w końcu zrobiło się zielono i dojechałem na miejsce. Ciekawostka: stacja Finse to najwyżej położona w Skandynawii stacja kolejowa. Znajduje się na wysokości 1222 m n.p.m.
Wiosna na całego. Było tutaj o tyle cieplej, że mlecze już dawno przekwitły w porównaniu z żółtymi łąkami na wschodzie. Do tego słońce podsmażało.
Robiło się późno. Nie widziałem możliwości rozbicia obozu w dolinie, przez którą jechałem, więc zatrzymałem się w jedynym kempingu przez najbliższe kilka godzin jazdy. Kameralne miejsce, bo właściciel przyjechał dopiero późnym wieczorem. Były domki i pole namiotowe. Ciekawe, kiedy zobaczę pierwszy obcy namiot, bo jak dotąd widuję tylko swój. Sakwiarza też tylko jednego do tej pory minąłem (nie licząc tej dwójki z okna pociągu).
Zawsze miałem łeb do interesów. Może i dużo zapłaciłem, ale plan czterodniowy wykonałem w sześć dni.

W nocy grzała mnie koszulka z wełny merino, więc o tyle było mi ciepło. Niewygodą była zsuwająca się opaska na oczy, bo mam jasny namiot, a widno robi się bardzo wcześnie.
Mżyło nad ranem, więc spakowałem mokry namiot. Z czasem mżawka przerodziła się w deszcz ze śniegiem, a potem w śnieg. Szybko topniał, ale ładnie wyglądał na tle krajobrazów.
Zjadłem śniadanie w kempingowym bufecie (100 koron za szwedzki stół). Nocleg kosztował mnie tylko 150 koron. Co kemping, to cena niższa, choć dalekie to do naszych cen. Norweg na recepcji mówił trochę po polsku, bo ma polską żonę.
Zorientowałem się, że zdjęcie zrobione wczoraj pokazywało przebieg szlaku nr 4 właśnie po słonecznej części doliny. Z jednej strony dojechałem do Geilo bez robienia niepotrzebnych podjazdów, a z drugiej pewnie miałbym więcej szans na znalezienie obozu na dziko.
W towarzystwie prószącego śniegu wjechałem na 1000 m n.p.m. Po drodze zwróciłem uwagę, że wiosna jeszcze nie dotarła w tamte strony. Drzewa były wciąż gołe. Czego się jednak spodziewać po dolinie pełnej śniegu? Temperatura wahała się od 4 do 8 °C, niezależnie od wysokości. Za to im wyżej, tym więcej leżało śniegu.
Na skrzyżowaniu, od którego zaczynał się mój szlak, zobaczyłem znak informujący o osuwisku. Bałem się, że to na mojej trasie, ale dotyczyło to krajowej drogi nr 7. I tak nie był to mój cel, jak wtedy sądziłem. Wjechałem zadowolony na Rallarvegen, po którym miał także biec Krajowy Szlak Rowerowy nr 4, tak przeze mnie katowany od kilku dni, jednak żadnych tabliczek nie minąłem. Całkiem dobrze się jechało, śnieg ustał, nawet wyszło słońce, widoki były rewelacyjne, aż zaczęły się schody, a właściwie zaspy. Powinienem był odpuścić gdzieś przy trzeciej, ale nie, uparłem się, że dam radę. Po śladach na śniegu widziałem, że nie byłem jedynym śmiałkiem, tylko mój poprzednik odpuścił dwie zaspy wcześniej. Stąd też widziałem ślad powrotny, sądząc, że da się pokonać cały szlak. Ja jednak uważałem się za sprytniejszego i wykorzystałem nasyp dawnej linii kolejowej.
Poddałem się na tunelu zakopanym w zaspie. Przemoczyłem buty, bo śnieg dostawał się do środka. Przynajmniej większość drogi powrotnej miałem z górki. Jazdę drogą krajową – jako alternatywę – musiałem odpuścić ze względu na wspomniane osuwisko, więc pojechałem na stację kolejową. Było tam pusto i poza elektroniczną tablicą z najbliższymi pociągami nie było żadnego rozkładu. I tak już nic nie jechało tego dnia.
Wróciłem do punktu wyjścia, czyli kempingu. Po drodze pojawił się deszcz ze śniegiem. Choć był niewielki, to podstępnie przemoczył mi rękawice i nie oszczędził butów wilgotnych już od śniegu. Na recepcji poznałem żonę Norwega z porannej zmiany. Dostałem kilka wskazówek, wypiłem gorącą herbatę i rozbiłem mój przemoczony poranną mżawką namiot. Przynajmniej wieczorny deszcz ze śniegiem ustał, gdy kończyłem z obozem.
Informacje o norweskich drogach można znaleźć na vegvesen.no. Brak tam wzmianki o osuwisku w Måbødalen, więc dziwne, że ten znak stał na skrzyżowaniu. Nie znalazłem też w internecie żadnej wzmianki o osuwisku. Trochę jednak głupio byłoby wracać całą tę drogę, gdyby osuwisko faktycznie istniało, tylko nikt nie wprowadził do systemu takiej informacji.
Informacje o kolei można sprawdzić na vy.no. Ceny są oczywiście wysokie, a do tego mało jest połączeń, których potrzebuję. Jako ciekawostka, na odcinku Myrdal – Upsete i tak musiałbym skorzystać z kolei, bo w ten sposób skonstruowano szlak rowerowy. Tylko ten odcinek to grosze, a jazda spod początku szlaku to już większy wydatek (wliczony jest koszt dwóch przewoźników oraz koszt przesiadki). A i rower liczy się jak za dziecko, jeśli dobrze przetłumaczyłem informacje na stronie.
Szlak rowerowy, którym jechałem, ma się otworzyć dopiero w połowie czerwca. Głowię się teraz, jak przedostać się dalej w kierunku Bergen. Mój plan właśnie wymaga sporej korekty.

Obudziłem się w porze, gdy zwykle jestem spakowany i ruszam w drogę. Mimo to w końcu poczułem, że wyspałem się. Tym razem nie padało ani w nocy, ani nad ranem, a poranek był pochmurny. Może dlatego zaspałem, bo zwykle budziło mnie ciepło bijące od słońca.
Zdałem sobie sprawę, że dolina, przez którą jechałem, wyglądała jak Park Narodowy Daisetsuzan w Japonii. Szlak rowerowy nr 4 biegł głównie drogą krajową nr 7 o nawet niewielkim ruchu, zbaczając czasem na szutry. Tam już było pusto, ale często pod górę. Z kolei na asfaltach wiało, więc nie dało się wyciągnąć jakiejś lepszej średniej.
Chyba trwał jakiś zjazd amerykańskiego muzeum, bo ciągle mijały mnie stare auta niczym z amerykańskich filmów. W kilku miejscowościach parkingi były ich pełne. Tylko strasznie zatruwały powietrze.
Temperatura przez większość dnia utrzymywała się na poziomie 17 °C. Dopiero po południu wyszło nieprzyjemne słońce i podskoczyło do 20 °C. Do tego od miasteczka Gol musiałem jechać pod słońce.
Zorientowałem się, że szlak nr 4 poleciał inną drogą niż było to na mapie osm.org. Komplikowało to sprawę o tyle, że droga mi się wydłużyła względem pierwotnego planu. Do tego dużo podjazdów spowalniało mnie. Przynajmniej miałem widoki. Szkoda, że szutry były bardziej na fatbike'a, bo momentami ciężko się jechało. Na koniec nawet zgubiłem szlak, bo nie widziałem już tabliczek.
Zbliżała się pora rozbicia obozu. Nie znajdowałem niczego, więc zajrzałem do kempingu po drodze. Już pięć gwiazdek obok nazwy mnie zaniepokoiło. Dowiedziałem się, że zapłaciłbym 400 koron za noc w tym luksusie (na popularność jednak nie narzekali). Pojechałem szukać szczęścia dalej.
Droga przez wietrzną dolinę wieczorem po zacienionej stronie to przepis na zimno. Potem doszły podjazdy, nawet dużo podjazdów. Cały czas mijałem ogrodzone ziemie albo znaki zakazujące obozowania i ani skrawka miejsca odpowiedniego na namiot. Tyle się naczytałem, jak łatwo jest nocować na dziko w Norwegii, ale tu wszystko jest prywatne. To już na Islandii było łatwiej.
Ostatecznie dojechałem do kolejnego na trasie kempingu, w miasteczku Geilo na wysokości 760 m n.p.m. z widokiem na ośnieżone szczyty i temperaturą 6 °C. Recepcja była już zamknięta. Na szczęście sanitariaty nie były otwarte wyłącznie dla szczęśliwców z kluczami (a nadal byłem jedynym śpiącym w namiocie), więc rozgrzałem się gorącym prysznicem.

Tej nocy nie padało, choć krótki deszczyk nad ranem dał mi do zrozumienia, że pora wstawać. Tylko te 8 °C w namiocie mnie nie przekonywało. Jednakże była to najlepsza noc, bo nikt nie łaził pod namiotem, nie gadał, nie palił. Słyszałem tylko ptasie radio, a co godzinę inny ptak przejmował mikrofon.
W końcu trafiłem na czynne markety, więc obejrzałem dostępne produkty i ceny były dużo lepsze niż na stacjach benzynowych. Jako ciekawostka, w cenie napojów w butelkach plastikowych jest kaucja 3 koron za dużą butelkę i 2 koron za małą. Potem takie butelki można zwrócić w automacie w zamian za bon. A cenę końcową przy płatności gotówką zaokrąglają, więc pewnie nie dostanę na pamiątkę øre, odpowiednika naszych groszówek.
Dostrzegłem pierwsze ośnieżone szczyty, co nie napawa optymizmem. Wjechałem na kolejną prywatną drogę na szlaku. Znów szutry i dużo podjazdów. Gdzieś na tych wybojach zgubiłem butelkę z wodą, a prawie też nowe okulary, bo na podjazdach wygodniej jest bez nich i zbyt luźno wisiały przy kierownicy. Tak się zastanawiałem, kiedy je zarysuję i szybko do tego doszło.
Obiad zjadłem na przystanku autobusowym z wiatą, których jest niewiele, by się schować. Akurat znów zaczęło kropić, bo poranny deszczyk wracał co jakiś czas. Do tego na horyzoncie widziałem mgłę, która przyniosła ochłodzenie. Przed południem było 14 °C, w południe 17 °C z miejscowymi przejaśnieniami, ale po południu spadło do nieco ponad 11 °C i już tak się utrzymało do końca dnia.
Droga krajowa nr 7 była strasznie ruchliwa, ale nie jechałem nią długo. Prowadził mnie Krajowy Szlak Rowerowy nr 4, który ciągnął mnie bocznymi drogami, nie zawsze dobrej jakości. No i szlak zaprowadził mnie w kozi róg, bo dojechałem do mostu w trakcie remontu i nie było innego wyjścia, jak zawrócić. Gdybym nie kombinował i jechał zgodnie z planem, który – o dziwo – uwzględniał zamknięcie mostu, to mógłbym dotrzeć gdzieś dalej, prawda? Nic bardziej mylnego, bo mapy.cz, które wytyczyły mi trasę na Nordkapp, wybrały jakiś objazd i skończyłem na zakazie wstępu. Myślałem, że przyczyną takiego udziwnienia był tunel, ale nie, droga krajowa na tamtym odcinku była ich pozbawiona, więc pozostaje to zagadką. Przynajmniej ruch zmalał wieczorem.
Nie mogłem znaleźć miejsca pod namiot, więc zatrzymałem się na małym kempingu. Pani obsługująca ten przybytek wyjaśniła, że ta żółta tabliczka, której nie dało się zauważyć z chodnika informowała o zamknięciu mostu. Powiedziała, że upomni tych durniów, jak się wyraziła, żeby umieścili tabliczkę także na szlaku rowerowym, aby rowerzyści mieli świadomość o braku przejazdu.
Dużo Polaków w tej Norwegii. Widuję polskie tablice rejestracyjne, słyszę polską mowę, a dzisiaj w markecie znalazłem produkty importowane prosto z Polski.

Zmierzch tu późno zapada, bo o godz. 22 było jeszcze widno. Porządnie lunęło w środku nocy. Aż martwiłem się, czy namiot to wytrzyma. Ulewa do rana ustała, a namiot spisał się. To już w Austrii padało mocniej, kiedy jeden szef zaczął przeciekać (pomijam, że obudziłem się wtedy w kałuży).
Drugi dzień wyprawy przyniósł kolejne niespodzianki. Było pochmurno z temperaturą 12 °C. Przynajmniej wiatr był mniej odczuwalny. Wjechałem na kolejną drogę na nasypie dawnej linii kolejowej, choć wysypaną szutrem. Tam też przejechałem przez pierwszy w Norwegii tunel, więc mogę uruchomić licznik pokonanych tuneli.
Wyglądało na to, że było jakieś święto, bo żaden market nie był otwarty. Śniadanie zjadłem na stacji benzynowej. Hamburger za 100 koron, ale była to najsmaczniejsza kanapka, jaką jadłem. Znalazłem też butlę z gazem – 150 koron, o 50% drożej niż w markecie, ale nie mogłem ryzykować brakiem kolacji, skoro wszystko pozamykane.
Od czasu do czasu kropiło. W południe temperatura skoczyła do 17 °C. Trafiłem na pierwsze krawężniki, więc wczoraj za mocno zachwalałem Norwegię, bo miejscami nie różni się od Polski. Wjechałem na pierwszą drogę dla rowerów, a myślałem, że są tu tylko współdzielone ciągi pieszo-rowerowe, analogicznie do braku przejazdów dla rowerów. Minąłem też pierwszego sakwiarza. Za to rowerzystów spotkałem każdego rodzaju.
Po południu temperatura przekroczyła 22 °C, bo pojawiło się nieznośne słońce (choć lepsze to niż deszcz). Było tak gorąco, że zmieniłem buty na lżejsze. Wiozę około 45 kg majdanu według wagi na lotnisku (z rowerem), ale mam raczej wszystko, co potrzebne. Już nawet zdążyłem zaszyć rozdarte spodnie.
Za miastem Drammen wjechałem na Krajowy Szlak Rowerowy nr 4. Wydawał się przyjemny, póki nie zmienił się w szuter i nie poleciał jakimiś górami. Aż zacząłem rozważać powrót i jazdę okrężną drogą. Wytrwałem i znalazłem po drodze kilka atrakcji. Gdyby nie mój ograniczony czas, to może zobaczyłbym jeszcze więcej.
Szlak biegł wciąż po szutrach. Pojawiła się informacja, że dalej prowadzi po prywatnej drodze lub ziemi (nawet się nie zatrzymałem, żeby dokładnie przetłumaczyć tabliczkę z norweskiego), ale były to olbrzymie połacie lasów. Akurat trafiłem na właściciela tych ziem, który był tak miły, że zaproponował mi rozbić się nad rzeką. Niestety otrzymana instrukcja dojazdu była zbyt ogólna, bo nic nie znalazłem, więc rozbiłem się na cichej polanie niedaleko drogi.

Hei z norweskiego oznacza cześć. Tak mogę zacząć opisywać pomysł, który zrodził się w mojej głowie pół roku temu. Wtedy jednak miała to być Islandia, ale ja już tam byłem. Chciałem czegoś świeżego. Kilkoro moich znajomych odwiedziło kraj wikingów, więc był to sprawdzony kierunek. Wybrałem Norwegię także ze względu na klimat, choć pisałem się na warunki być może bardziej ekstremalne niż na Islandii.
Po masie przygotowań udało mi się postawić nogę na norweskiej ziemi. Rower bardzo dobrze zniósł podróż samolotem. Po złożeniu go i ruszeniu poczułem, że zapakowałem za dużo rzeczy. Złapanie balansu szło mozolnie, tak jak mozolnie pokonywałem kolejne kilometry w tym górzystym kraju.
Zaskoczyła mnie dobra pogoda. W innych częściach kraju prognozowali deszcz i deszcz ze śniegiem. Za to nie pomyślałem o wietrze. Wiało. Najmocniej z południa, więc trochę mnie pchały te podmuchy, ale wiatr wychładza, a jeszcze jak zacznie wiać w twarz, to kropka.
Spodobały mi się norweskie domy. Są przepiękne. Idealnie wpisują się w skandynawski krajobraz. Przyroda była podobna do polskiej, z paroma nieznanymi mi kwiatami, ale tutaj są one dopiero na etapie kwitnienia, więc mogę jeszcze raz w tym roku obserwować wiosnę.
Słowem o drogach, bo te mnie urzekły. Dużo dróg dla pieszych i rowerów. Niemal brak krawężników. Znaki intuicyjne i ograniczone do minimum. Brak jest przejazdów dla rowerów, ale rowerzyści mogą przejeżdżać po przejściach dla pieszych i poruszać się po chodnikach (tutaj znajduje się zbiór zasad opisany przez Uniwersytet w Oslo). Co więcej, kilka razy zdarzyło mi się zatrzymać przed krzyżówką, kilka metrów przed przejściem, żeby sprawdzić mapę, a mimo to kierowcy zatrzymywali się, żeby mnie przepuścić. Jeszcze tego nie pojmuję.
Na początku jechałem Krajowym Szlakiem Rowerowym nr 1, trafiła się nawet droga na miejscu dawnej linii kolejowej. Na oko 90% dzisiejszych dróg to były drogi dla pieszych i rowerów. Mimo to te 10% to był szok. Auta spokojnie jechały za mną, czekając na możliwość wyprzedzenia, wyprzedzały bezpiecznie z zachowaniem ogromnego dystansu. Całkowicie inna kultura jazdy niż to, co do tej pory doświadczyłem podczas wszystkich moich podróży.
Temperatura wahała się dzisiaj wokół 20 °C. Wieczorem pojawiło się więcej chmur i spadła do nieco ponad 14 °C. Było przyjemnie. Jeszcze gdyby nie ten wiatr.
Zaplanowałem zatrzymać się dzisiaj na kempingu, żeby poukładać rzeczy w sakwach po przylocie, zaczerpnąć informacji i uzupełnić zapasy. Koszt jednej nocy to 200 koron plus 15 koron za 6 minut ciepłego prysznica. Raczej nie będę częstym gościem takich przybytków. Byłem jako jedyny z namiotem, choć skrawek trawy oznaczony jako pole namiotowe zmieściłby maksymalnie może ze trzy namioty. Ucieszył mnie brak komarów.
Próbowałem w kilku miejscach kupić gaz do kuchenki, żeby móc gotować sobie kolacje. Albo nie było, albo wykupili. Mam nadzieję, że to chwilowy pech. Dostałem wrzątek od sympatycznej obsługi kempingu.
Dokąd dalej? Na północ. Wziąłem dłuższy urlop i zaplanowałem spędzić urodziny na Przylądku Północnym, a to jednak kawałek drogi stąd.

Ale dzisiaj parno. Jak w Japonii, tylko temperatura kilkanaście stopni niższa. Pora się ewakuować, póki nie ma upałów. Miałem mało czasu, więc pojechałem na krótką przejażdżkę po mieście. Wilgoć było widać w powietrzu.