Andrzej na rowerze

Noc była bardzo chłodna, nie czułem komfortu termalnego. Jednakże lepiej mi się spało niż przez ostatnich parę nocy, bo byłem na kempingu. Lepszy komfort psychiczny – wiedziałem, że nikt nie przyjdzie i mnie nie przegoni.
Nieopodal kempingu było mnóstwo restauracji i straganów. Zjadłem śniadanie rolnika, jak oznajmiała pozycja w menu, i kontynuowałem jazdę szlakiem Odra – Nysa. Trochę pokropiło, ale wyjechałem spod ciężkiej chmury i groźba większego deszczu minęła. Nawet zaczęło świecić słońce. Pojawił się kolejny objazd na szlaku, jednak nie wydłużył mi drogi znacząco. Wiał okropny wiatr. Dobrze, że w plecy.
Jechałem po Parku Narodowym Doliny Dolnej Odry. Dzisiaj wyjątkowo, poza niezwykle licznym ptactwem, widziałem także parę saren. Miałem też szczęście złapać odrobinę tej licznej fauny na zdjęciach.
W Schwedt zdałem sobie sprawę, że już raz jeździłem po tym mieście. Pojechałem więc do Polski na obiad. Niemal wszystko było pozamykane, ale znalazła się jedna restauracja. Potem wróciłem na szlak i od razu wydał mi się znajomy. Wtedy jednak szlak prowadził po objeździe. Zdołali przywrócić ruch, ale droga okazała się okropnie nierówna. Tak jakby układali ją Polacy, bo taką samą tarkę na drogach asfaltowych spotykam właśnie w Polsce.
Gartz zwiedzałem podczas tej samej wycieczki, co Schwedt, więc nawet nie wjeżdżałem do centrum. Za to za miastem wjechałem na najgorszy asfalt na trasie. Prawie wypadła mi kierownica z rąk, bo tak korzenie zniszczyły drogę. Koszmar, chociaż droga biegła przez bardzo ładne lasy. Ciche i urokliwe miejsce. Miałem mieszane uczucia.
W miejscowości Mescherin kusił mnie kemping, ale miałem tyle czasu, że ruszyłem do Polski. Tuż za granicą pojawił się znak kierujący na pole namiotowe, a śladu po tym polu nie było – wszędzie chaszcze. To już nie pierwszy raz, gdy na taki nieaktualny znak trafiłem. Pojechałem po okropnej drodze do Gryfina i odwiedziłem o dziwo czynny kemping. Mieli nawet ciepłą wodę. Pani specjalnie włączyła bojler, bo został po sezonie wyłączony.
Zrobiłem szybki objazd miasteczka. Byłem w nim ostatnio zimą, gdy zwiedzałem pobliskie szlaki po polskiej stronie. Potem wróciłem na kemping, aby rozbić się. Komary oszalały. Były tak samo agresywne, jak 2 dni temu w Kostrzynie. Pod kempingiem przechodziło mnóstwo ludzi i było głośno. Miałem nadzieję, że rower nikomu się nie spodoba.

W namiocie mam lekki sen, więc często się budzę. Nie było inaczej, gdy po północy drogą obok przechodzili ludzie z latarkami. Moment później wrócili i podeszli pod moje obozowisko. Rozmawiali we wschodnim języku. Chyba ich spłoszyłem, gdy zacząłem szukać telefonu. Już wtedy powinienem był wynieść się stamtąd, ale przez agresywne komary nie miałem ochoty składać namiotu. Jeden z nich wrócił 2 godziny później. Ukradł rower, któremu założyłem zabezpieczenie niestety tylko na koło z braku drzew. Całe szczęście w porę wyskoczyłem z namiotu i pobiegłem za rabusiem. Gdybym nie zablokował roweru, pewnie nie dogoniłbym złodzieja, ale że rower mu ciążył, po kilkuset metrach porzucił zdobycz i uciekł. Nie chciałem tam zostawać ani chwili dłużej. Zebrałem obóz i pojechałem spróbować przespać resztę nocy w hotelu, chociaż emocje długo ze mnie schodziły.
Wstałem późno, bo w końcu miałem wygodne łóżko. Zjadłem śniadanie kupione poprzedniego wieczoru i ruszyłem na poszukiwanie serwisu rowerowego. Niestety w żadnym nie mieli czasu, aby mi pomóc, ale kupiłem szprychy, żeby samemu zająć się awarią z wczoraj. Musiałem tylko znaleźć odpowiednie miejsce.
Wziąłem kawę na wynos i połaziłem chwilę po Starym Kostrzynie, chociaż byłem tam parokrotnie. Potem z wolna wróciłem na szlak Odra – Nysa. Wiatr tym razem pomagał, bo wiało z południa. Niestety komary nie ustępowały, gdy zatrzymywałem się na zrobienie zdjęcia lub podczas wymiany pękniętej szprychy. Całe szczęście ten proces przebiegł bez problemów. Nawet centrowanie sprowadziło się wyłącznie do dokręcenia nypla nowej szprychy. Szkoda, że Niemcy nie słyszeli o samoobsługowych punktach naprawy rowerów, bo jeszcze ani jednej takiej stacji nie widziałem.
Zaczęło padać. Pojawił się też pierwszy objazd na szlaku. Deszcz przybierał na sile, więc schroniłem się pod wiatą, jedną z nielicznych, jakie widziałem. Niemcy chyba lubią moknąć, że tak mało jest zadaszonych miejsc postoju. Zastałem tam komary i książki. Komary chyba wszystkie anihilowałem, a książki były po niemiecku. Przeczekałem tam dość długo. Deszcz nie ustawał, więc ruszyłem. Po kilku kilometrach zaczęło się rozpogadzać, aż w końcu przestało padać.
Skręciłem w kierunku Wriezen z planem zobaczenia szlaku, która w przyszłości będzie przedłużeniem Trasy Pojezierzy Zachodnich. Wcześniej trafiłem na jedną drogę dla rowerów po środku niczego. Z kolei Wriezen już odwiedziłem, więc od razu wjechałem na zaplanowane tory. Szlak prowadził po nasypie dawnej linii kolejowej. Niestety niemiecki odcinek, choć wyłożony asfaltem, był bardzo słabej jakości. Gorszej nawet od dróg na szlaku Odra – Nysa. Mimo to, mając wiatr w plecy, dotarłem do mostu, na którym było widać prace remontowe. Za rok, może dwa będzie można tamtędy przejechać do Polski.
Dojechałem do dzisiejszego celu, którym był kemping, ale nie taki zwykły. Byłem jedynym z namiotem, cała reszta placu została zawalona kamperami. Nie było opłat, choć wodę i prąd każdy z przyjezdnych miał zapewnione. Nawet nie wiem, czy nie byłem tam jedynym Polakiem. Tym razem rower zabezpieczyłem do metalowej barierki.

W nocy kropiło. Poranek był mocno zamglony, ale niemal nie było rosy. Było pochmurno z przelotnymi przejaśnieniami. Do tego wiało i było odczuwalnie chłodno. Zjadłem szybkie śniadanie i wróciłem na szlak Odra – Nysa.
Dotarłem do ujścia Nysy Łużyckiej do Odry. Prawie przegapiłem to miejsce, bo żadnej informacji nie dostrzegłem. Dopiero gdy rzeka wydała mi się szersza, rzuciłem okiem na mapę, by dowiedzieć się, że to było to. Od tamtej pory wały, po których biegł szlak, zrobiły się masywniejsze. Drogi też stały się szersze. Tylko wiatr dokuczał. Miałem do wyboru jechać górą wału i podziwiać widoki lub dołem i mieć odrobinę osłony od wiatru. Z pomocą przyszła niemiecka jakość, bo wał nie był w pełni wyasfaltowany i tylko co jakiś czas dało się wygodnie jechać górą.
Dzisiaj próbowałem zwiedzać Eisenhüttenstadt. Niestety ktoś tam nienawidzi rowerzystów, bo drogi były tak koszmarnie nierówne i momentami niebezpieczne, że aż puste. W centrum było ciut lepiej, o ile mogę tak powiedzieć o tamtej dzielnicy, bo próbowałem znaleźć jakikolwiek plan miasta czy jakieś zabytki, ale to chyba kolejne nieturystyczne niemieckie miasto. Zauważyłem jedną ciekawostkę, że na niektórych skrzyżowaniach rowerzyści mieli śluzę do skrętu w lewo. Niestety wymusza to konieczność odczekania dwóch cykli, a sygnalizacja drugiego cyklu skrętu jest w kompletnie nieintuicyjnym miejscu, bo trzeba patrzeć w prawo, jadąc prosto. To już na Tajwanie było to łatwiejsze, gdzie sygnalizacja znajdowała się za skrzyżowaniem.
Szlak przyniósł trochę ładnych krajobrazów. Nawet udało mi się zobaczyć więcej ptaków niż zwykle, dzięki czemu parę z nich uwieczniłem na zdjęciach. Niebo wyglądało, jakby miało przynieść opady. Faktycznie na drodze do Frankfurtu zaczęło mżyć z różną intensywnością. Nie zwiedzałem Frankfurtu, bo kiedyś tam byłem. Przedostałem się do Słubic, aby zjeść obiad i wróciłem na szlak. Na granicy po stronie niemieckiej robili kierowcom wyrywkowe testy na obecność koronawirusa. Ja się nie załapałem.
Na prostej i równej drodze na przedmieściach Frankfurtu spełniła się moja największa obawa – pękła szprycha. Sąsiednia tej, co pękła ostatnim razem. Jeszcze w Poznaniu, gdy docierałem do dworca, zorientowałem się, że zapomniałem zapakować zapasowe szprychy. Były za późno, aby szukać sklepu, więc postanowiłem dojechać do celu i rozwiązać problem następnego dnia. Stare betonowe płyty i bruk nie pomagały, a nie chciałem przeciążać pozostałych szprych. Ten szlak był miejscami beznadziejny.
W miejscowości Lebus pojechałem na awaryjny nocleg w zajeździe rowerzystów, ale nikogo nie zastałem, więc musiałem doczłapać się do Kostrzyna. Komary atakowały dzisiaj cały dzień, nie pozwalając na robienie lepszych zdjęć. Po drugiej stronie Odry widziałem rowerzystów. Trzeba będzie kiedyś się tam przejechać, bo na mapie ktoś oznaczył asfaltową nawierzchnię.
Ktoś niedawno przed moim przejazdem wyprowadził owce i przez kilka kilometrów droga była usłana świeżymi odchodami w takich ilościach, jakby ktoś przejechał się tamtędy z włączonym rozrzutnikiem obornika. Koszmar, gdybym jeszcze złapał kapcia.
Zmierzch dopadł mnie w Kostrzynie. W końcu odkryłem przyczynę, czemu mój bezprzewodowy licznik miał problemy komunikacyjne z nadajnikiem. Kilka dni wcześniej podniosłem lampkę przymocowaną nad błotnikiem. Snop światła najwidoczniej wpływał na fale wysyłane między nadajnikiem i licznikiem. Przez to zgubiłem parę kilometrów podczas jazdy o zmierzchu. Trzeba było brać przewodowy licznik i nie miałbym takich problemów.
Rozbiłem się na cichej polanie, bo w mieście było głośno. Była spora rosa. Komary atakowały tak wściekle, że nigdy w życiu czegoś takiego nie doświadczyłem. Nastała noc. Inna niż wszystkie, ale o tym w następnej części.

Nad łąką, na której zatrzymałem się, unosiła się mgła, która dodatkowo wzmogła rosę. Było pochmurno i pojawiały się tylko niewielkie przejaśnienia. Zajrzałem do centrum Przewozu i wróciłem do jazdy po szlaku Odra – Nysa.
Na śniadanie zatrzymałem się w Łęknicy. Zauważyłem ciąg pieszo-rowerowy na nasypie dawnej linii kolejowej. Część wschodnia była szutrowa, ale w kierunku granicy z Niemcami położyli ładny asfalt. Nad Nysą z kolei zachował się most kolejowy, po którym dostałem się do Bad Muskau. Przejechałem się przez miasto i dotarłem do niemieckiej części Parku Mużakowskiego. Chyba największą atrakcją był tam zamek. Pokręciłem się chwilę po alejkach i ruszyłem dalej.
Pojawiły się drogi dla rowerów, bo do tej pory jeździłem po ciągach pieszo-rowerowych. Tylko dziwne to drogi były, bo tabliczki zezwalały na ruch lokalny i kilka razy musiałem przepuszczać pędzące auta. Dalej szlak biegł po drogach na wałach rzecznych. Zrobiło się ciut cieplej i powróciły owady oraz babie lato. Nie tak straszne, jak poprzedniego dnia, ale było to uciążliwe.
Kolejny przystanek to Forst. Próbowałem coś zwiedzać, ale nie mogłem nawet trafić na jakikolwiek rynek. Do tego drogi dla rowerów były strasznie niewygodne. Nie ostał się też żaden most przez Nysę, więc pojechałem za miasto, żeby dostać się do Polski i coś zjeść. Trafiłem na wielkie, przygraniczne targowisko. Można tam było kupić chyba wszystko.
Wyszło słońce, więc rozłożyłem namiot, aby go przesuszyć. Do tego zaczął wiać wiatr, ale jakby z każdego kierunku. Wjechałem na wały niczym te w Małopolsce czy w Korei. Nawet trafił się odcinek na nasypie dawnej linii kolejowej.
Szlak już kilka razy prowadził inną drogą niż na oficjalnej stronie, ale dzisiaj trafiłem chyba na przekręcone tabliczki, bo jedna pokazywała zupełnie przeciwny kierunek. Nie można ufać znakom.
Dotarłem do miasta Guben. Po krótkiej pętli przejechałem do Gubina. Tam też chwilę pokręciłem się, uzupełniłem zapasy i odszukałem miejsca na nocleg. Kolejna noc nad rzeką. Było pochmurno, więc tym razem nie mogłem oglądać gwiazd.
Na wałach zaczynało mi się nudzić. Widziałem niewiele zwierząt, a właściwie same ptaki, które i tak uciekały zanim zdążyłem wyciągnąć aparat. Kolejne wioski o dwujęzycznych tablicach, kolejne zniszczone mosty. Elektryczne bariery przeciw dzikom zostały zastąpione metalową siatką. Szlak biegł więcej po terenie niż ostatnio, a jedna leśna droga nie nadawała się do jazdy, bo korzenie narobiły mnóstwa kolein.

Wstałem przed wschodem słońca, ale zanim się wygrzebałem ze śpiwora, słońce zdążyły oświetlić promieniami drzewa. Byłem zmęczony po wczorajszym górskim odcinku. Spakowałem się i pojechałem rzucić okiem na pobliskie stacje benzynowe, żeby coś zjeść. Niestety wszystko wyglądało na zamknięte, więc zaplanowałem zjeść coś po drodze. Chciałem odnaleźć słupek graniczny z numerem 1, ale miałem pecha. Najwidoczniej był nim trójstyk granic – tam słupki były murowane.
Zanim wróciłem na szlak, objechałem kawałek miasta Hrádek nad Nisou. Potem przekroczyłem granicę. Znaki zaczęły mieć więcej informacji. Przede wszystkim były kilometry do kolejnych miejscowości. Częściej pojawiał się również znak szlaku Odra – Nysa. Wzdłuż ścieżek biegło ogrodzenie pod napięciem, które powstało, by powstrzymać dziki przed migracją.
Zjechałem ze szlaku, żeby zobaczyć centrum miasta Zittau. Nie podobało mi się, więc błądząc jeszcze po mieście, wróciłem na swój szlak. Dopiero Hirschfelde, dzielnica Zittau, ukazała Niemcy z ładniejszej strony. Stare, w większości zadbane domy przysłupowe zdobiły chyba wszystkie uliczki. Chwilę się tam pokręciłem i odbiłem na stary most w nadziei na zajrzenie do polskiego sklepu, ale stan techniczny konstrukcji skutecznie odstraszył mnie.
Przejechałem przez rezerwat przyrody wyznaczony w lasach wzdłuż Nysy Łużyckiej. Była tam para wiaduktów linii kolejowej, która biegła częściowo po polskiej stronie, częściowo po niemieckiej. Ciekawe, jak wygląda kwestia własności takiej transgranicznej linii.
Szlak przebiegł przez klasztor. Bramy były otwarte, ale czy można tamtędy przejechać o każdej porze? Nie widziałem możliwości objazdu. Pojawił się też pierwszy odcinek terenowy na szlaku, więc nie jest on w pełni utwardzony.
Zaczęło robić się gorąco. Mogłem trochę osuszyć namiot na łąkach, których mijałem mnóstwo. Pojawiło się też babie lato. Pajęczynę ściągałem z siebie niemal garściami, a pająków, które po mnie chodziły nie zliczyłbym.
W Radomierzycach nie zastałem niczego otwartego. Wszystko na sprzedaż. Poza pałacem, bo ten w rękach prywatnych był niedostępny. Nawet nie mogłem rzucić na niego okiem.
Zacząłem mieć problemy z hamulcem, który ocierał o tarczę hamulcową, spowalniając mnie i hałasując. Tak jakby ciśnienie oleju na klockach było nierównomiernie rozłożone. Całe szczęście regulacja nie była trudna – po kilku próbach przesunąłem cały hamulec, aby dać klockom odrobinę przestrzeni.
Dotarłem do Görlitz. Zwiedzanie sobie darowałem, bo już kiedyś tam byłem. Najpierw przedostałem się do Polski, żeby uzupełnić zapasy i zjeść obiad. Zgorzelec nie jest taki brzydki, jak kiedyś myślałem. Po prostu widziałem go od złej strony.
Ruszyłem dalej na północ. Zauważyłem, że na niektórych ulicach znaki na szlaku prowadziły inaczej niż podali na oficjalnej stronie internetowej. Również wszyscy rowerzyści gdzieś przepadli. Do Görlitz mijałem ich tabuny, a teraz mogłem policzyć jednoślady na palcach.
Zbliżał się wieczór. Pojawiło się mnóstwo owadów czy to lecących, czy zawieszonych w skupiskach nad drogą. Uprzykrzały życie, bo wierciły się, a strącanie ich nie miało sensu, bo zaraz kolejne chmary wpadały na mnie, pokrywając wszystkie ubrania i skórę swoimi czarnymi odwłokami. Koszmarne doświadczenie.
Końcówka dzisiejszej części szlaku była ciekawa. Droga prowadziła przez lasy. Przypominała Kaszubską Marszrutę, tylko pokrytą asfaltem. Zaczęło zmierzchać, więc dotarłem do mostu, by przedostać się do Polski i znaleźć miejsce na obóz. Znów na łące nad Nysą. Było ciepło i bezchmurnie, więc widziałem jeszcze więcej gwiazd niż wczoraj.
Szlak w Niemczech zaczął się całkiem obiecująco, choć nie idealnie. Krawężniki bywały jak w Polsce. Była kostka, kocie łby, trochę szutru i polnych dróg. Niektóre odcinki robiły się nudne. Miałem ciut inne wyobrażenie, ale to dopiero początek. Przejechałem niespełna 3 odcinki z oficjalnych 12, więc z podsumowaniem poczekam do końca wyprawy.

Już na początku roku rozważałem ruszyć wzdłuż granicy z Niemcami. Oficjalna strona szlaku Nysa – Odra zaczyna się jeszcze w Czechach, dlatego postanowiłem tam się dostać. Wczoraj zatrzymałem się we Wrocławiu, a dzisiaj o szóstej rano wsiadłem w pociąg do Szklarskiej Poręby. Pierwszy raz dotarłem tam koleją. Miałem odrobinę szczęścia, bo pociąg zapełniało już kilkunastu rowerzystów. Wielu z nich jechało na jakiś maraton w Jeleniej Górze.
Widoki ze Szklarskiej Poręby Górnej były przepiękne. Niebo chmurzyło się, ale dzięki temu niektóre zdjęcia wychodziły lepsze. Uzupełniłem najpierw zapasy, bo nie planowałem robić zakupów za granicą, a potem ruszyłem na granicę z Czechami. Zwykle ku Izerom jeździłem po krajówce, ale tym razem wypatrzyłem spokojniejszą drogę wzdłuż linii kolejowej. Trochę asfaltu, trochę szutru, dużo natury – było całkiem wygodnie. Martwiły mnie oznaczenia trasy Biegu Piastów, który gdzieś w oddali był słyszalny, ale na tamtym odcinku akurat nie przecinał mojej drogi.
Im wyżej, tym robiło się chłodniej. Obawiałem się też, że może popadać, bo tak zasłyszałem od spotykanych ludzi. Wyjechałem na chwilę na krajówkę, aby zaraz wrócić na boczne dukty. Wpadłem na linię startową wspomnianego biegu, a właściwie rajdu rowerowego. Mnóstwo kolarzy blokowało drogę. Jak się okazało po rzucie okiem na mapę, nie była to moja trasa. Odetchnąłem z ulgą, ale nie na długo. Powróciwszy na właściwy tor, znów wpadłem na trasę wyścigu. Szczęście, że uczestnicy rozwlekli się, a starty zostały podzielone na grupy. Dostałem instrukcję, że mogę jechać lewą stroną drogi i tak też zrobiłem, aż dotarłem do rozdroża pod Działem Izerskim, gdzie zaczynał się zjazd do granicy z Czechami.
W Czechach jechałem trochę głównymi drogami, trochę bocznymi, paroma szlakami. Widziałem wiele ciekawej architektury, sporo wiaduktów. Miałem szczęście do pociągów, choć po jakimś czasie już nie chciało mi się wszystkich fotografować.
Po 37 km od startu w końcu dotarłem do miejsca, gdzie miał zaczynać się szlak. Zero oznaczeń. Czułem się zagubiony, ale jechałem dalej, bo wgrałem do Garmina całą trasę. Półtora kilometra dalej znajdowało się źródło Nysy Łużyckiej, a obok tablica z informacją o istnieniu szlaku Odra – Nysa. Przynajmniej tyle.
Szlak biegł dalej wzdłuż kilku czeskich szlaków: najpierw 3038, potem 3036 i ostatecznie 14. Jedynym śladem były białe trójkątne nalepki na tabliczkach – wyblakły, bo tak dawno zostały naklejone, a i to było ich tak mało, że bez znajomości szlaku nie dało się po nim poruszać. I tak w paru miejscach szlak poprowadził mnie inaczej niż ślad w Garminie, więc nie przejechałem całej trasy.
Z tych ciekawszych doświadczeń był przejazd po moście kolejowym. Jeden tor został rozebrany (lub nigdy nie powstał) i obok dało się iść, ale na jego końcu kłopot sprawiał nasyp ziemny. Zaraz dalej była kolejna atrakcja – klatka do transportu przez rzekę. Mieściła 6 osób, ale rower też dało się wepchnąć. Potem tylko trzeba było się przeciągnąć na drugą stronę. Oba urozmaicenia były chyba fakultatywne, bo nie biegł po nich żaden czeski szlak (musiałem przegapić skręt na którymś skrzyżowaniu), ale Garmin prowadził mnie właśnie tamtędy. Coś musiało się zdezaktualizować.
Nysa Łużycka zaczynała zamieniać się z potoku w rzekę. Niestety już na tym etapie czuć było zanieczyszczenia, które nią płynęły. Dopiero druga połowa czeskiego odcinka szlaku biegła wzdłuż rzeki, dzięki czemu zrobiło się bardziej płasko. Duża liczba górskich odcinków wymęczyła mnie i spowolniła. Czułem, że straciłem dużo czasu na podjazdach. Zaskakująco dojechałem do granicy przed zmierzchem. Liczyłem na 130 km, a pokonałem ledwo 90. Nie wiem, jak ja to zaplanowałem. Odcinki, które przegapiłem nie mogły dawać takiej różnicy.
Miałem jeszcze nadzieję, że kemping w Czechach będzie otwarty, ale recepcję zastałem zamkniętą. Pojechałem w kierunku trójstyku granic. To już trzeci odwiedzony, więc jestem na półmetku. Przejechałem na polską stronę i znalazłem ustronne miejsce na rozbicie namiotu. Noc była ciepła. Zachmurzenie też się zmniejszyło, bo widziałem gwiazdy, dużo gwiazd.

Ostatni dzień wyprawy z Anią po kaszubskiej ziemi. Pierwszy raz zjedliśmy śniadanie przyrządzone przez kogoś, bo czekał na nas bufet. Dzień rozpoczął się równie gorąco, co wczoraj.
Wróciliśmy się kawałek do centrum wsi, w której nocowaliśmy, żeby jeszcze raz rzucić okiem na chatę owczarza, a potem ruszyliśmy na południe. Odbiliśmy trochę w teren, żeby zobaczyć stary młyn. Nadal spotykaliśmy obszary zniszczone podczas nawałnicy z 2017 roku. W Leśnie zobaczyliśmy kolejne kamienne kręgi i cmentarzysko kurhanowe. Na drodze do Brus ominęliśmy piaszczystą drogę, odkrywając asfaltową ścieżkę wzdłuż głównej drogi. Nie można zapomnieć o dużej liczbie dekoracji dożynkowych.
Brusy nie przykuły naszej uwagi, ale w pobliskiej wsi znajdowała się chata kaszubska. Za nią z kolei znaleźliśmy galerię Józefa Chełmowskiego, gdzie trafiliśmy na moment oprowadzania po skansenie. Przewodniczką była córka artysty. W oczy rzucało się przede wszystkim to, że zbiory były niezwykle płodne.
Dalej jechaliśmy marszrutą, która była głównie szutrowa, na kilku odcinkach asfaltowa, ale trafiło się też trochę kostki. Szlak biegł przez parę wsi, kilka lasów i niestety wiele z nich było bez drzew przez wspomnianą nawałnicę. Ostre słońce nie dodawało atrakcyjności krajobrazom.
W Chojnicach zjedliśmy, chwilę pozwiedzaliśmy to, czego nie zobaczyliśmy ostatnim razem i pojechaliśmy na pociąg powrotny. Miasto próbuje być rowerowe, bo gdzie nie spojrzeć, tam jakiś znak nakazujący jazdę chodnikiem, ale taki chaos z tego powstał, że ciężko się poruszać. No i niebezpiecznie, bo z każdej kamienicy może ktoś wybiec wprost pod koła roweru.
Szukanie pamiątek zostawiłem na ostatnią chwilę, przez co nie znalazłem niczego wartościowego. Z tej wyprawy pozostaną mi tylko wspomnienia oraz zdjęcia. Pierwsza w pełni niesamotna wyprawa i pierwsza tak krótka, bo przejechaliśmy niespełna 400 km, co oczywiście przełożyło się na liczbę atrakcji. Sam z pewnością nie dokonałbym tego.

Kolejny dzień kaszubskiej wyprawy. W końcu poranek nie przerażał temperaturą w śpiworze i poza nim, bo spaliśmy w wygodnych łóżkach. Dzień i tak rozpoczął się gorąco. Na szczęście w planach było dużo dróg leśnych.
Drogi terenowe towarzyszyły nam od początku. Trafiliśmy na świeżo oznaczone szlaki piesze, które ściągnęły nas ku bunkrom. Właściwie ku miejscu, gdzie kiedyś jeden z nich znajdował się. Szlak nie był nam za bardzo po drodze, więc szybko wróciliśmy do naszego planu. W Lipuszu zobaczyliśmy stary młyn, potem wpadliśmy na dużo piachu, lasy bez drzew, które prawdopodobnie również ucierpiały podczas nawałnicy z 2017 roku.
Im bliżej Bytowa, tym teren zaczynał być bardziej pagórkowaty. Wjechaliśmy na rowerowy Grzybowy Szlak, ale był chyba tak stary, że jedynym jego śladem była mapa w telefonie, a i to zawodziło, bo kilka dróg w tym rejonie zostało źle wyrysowanych. Wpadliśmy w pułapkę, wybierając złą drogę, która zaprowadziła nas donikąd. Szukając drogi, która gdzieś znikła, zaczęliśmy przedzierać się po krzakach. Nic to nie dało, więc wróciliśmy do punktu wyjścia i pojechaliśmy bez objazdów (pierwotny plan powstał z uwagi na obecność szlaku).
Jestem przewrażliwiony na punkcie owadów, więc po każdej styczności z wysokimi roślinami otrzepuję nogi. Zupełnym przypadkiem wypatrzyłem na nodze paproch, który okazał się być… kleszczem. Nie miałem większego wyboru, jak dostać się do Bytowa. Coraz wyższe pagórki nie pomagały, ale znaleźliśmy aptekę i usunąłem zarazę. Mam nadzieję, że niczym mnie nie zaraził.
Po całym dniu jazdy w terenie zatrzymaliśmy się na obiedzie. Potem objechaliśmy zamek, dawny most kolejowy i ruszyliśmy do punktu noclegowego. Mieliśmy daleką drogę, a zbliżał się wieczór. Całe szczęście w planach był sam asfalt. Okolice Bytowa nadal obfitowały w pagórki, ale im dalej, tym było lżej. Atrakcji po drodze nie mieliśmy już niemal żadnych. Na miejsce dojechaliśmy po zmierzchu i znowu zdecydowaliśmy się na nocleg pod dachem zamiast w namiocie, aby wypocząć przed ostatnim dniem wyprawy.

Rano było słonecznie, choć namiot rozbity w cieniu zapewniał temperaturę wystarczająco niską, aby bardzo wolno wygramolić się z ciepłego śpiwora. W końcu trzeba było się ruszyć, więc zjedliśmy standardowe śniadanie i ruszyliśmy w drogę.
Była niedziela, więc zrobiliśmy zakupy prawie na poczcie. Prawie, bo wszystkie poczty były dzisiaj zamknięte – poza supermarketami, które udawały poczty, aby podróżnicy mogli zjeść i zrobić zapasy na dalszą podróż, a pracownicy – zarobić na życie w tym dziwnym kraju.
Ruszyliśmy ku pierwszej atrakcji – rezerwatowi Kamienne Kręgi w Odrach. Byłem tam zimą, choć wtedy tylko pocałowałem klamkę. Tym razem można było wejść. Obeszliśmy całą trasę. Było dużo kamieni i jeszcze więcej wrzosów. Niektórzy zwiedzający przybyli po bardziej metafizyczne doświadczenia.
Robiło się gorąco. Dalsza droga trochę się nam zagubiła, bo jechaliśmy polnymi drogami i tak one nas poprowadziły, że chyba przejechaliśmy przez czyjeś podwórze.
Dotarliśmy do tytułowych (po kaszubsku) Wdzydz Tucholskich, gdzie zatrzymaliśmy się na obiad. Niestety nie mieli nic regionalnego, mimo kaszubskiego wystroju lokalu. Kolejnym punktem w programie były Wdzydze. Zrezygnowaliśmy z kilku dróg w terenie, ale to niewiele nam dało, bo Kaszubski Park Etnograficzny był już zamknięty. Co gorsza, nazajutrz mogliśmy zmienić plany, ale w poniedziałki jest w ogóle zamknięte. Żałowaliśmy tego niefartu i sfotografowaliśmy tylko kilka obiektów nielicznie widocznych zza ogrodzenia. Na pocieszenie weszliśmy na pobliską wieżę widokową.
Robiło się późno. Mieliśmy w planach jeszcze Kościerzynę, ale nie zobaczylibyśmy zbyt wiele przed zmrokiem. Ruszyliśmy prosto do celu. W tej okolicy ciężko było o dobre pole namiotowe, więc mieliśmy nocleg w ośrodku wypoczynkowym. Trochę luksusu na tej wyprawie pełnej atrakcji.

Chwilę popadało, gdy jedliśmy śniadanie. Było chłodniej niż wczoraj. Plan na dzisiaj to w dużej mierze bory tucholskie.
Drogę do Raciąża zablokował nam rozkopany most. Nie było możliwości nawet przejścia, więc musieliśmy znaleźć objazd. Dużo piachu, trochę leśnych dróg. Minęliśmy sporo wiatrołomów po nawałnicy z 2017 roku.
Gród Raciąż stał za znakiem zakazu wjazdu rowerem. Zostawiliśmy rowery na parkingu z nieoheblowanego drewna, które prawdopodobnie zostało pozyskane z drzew usuniętych po nawałnicy. W ogóle gród był przez tych parę lat zamknięty i ponowne otwarcie zostało zaplanowane na kilka dni po naszej wizycie, więc można powiedzieć, że zwiedzaliśmy plac budowy, ale zauważyłem brak tylko jednej tablicy informacyjnej, więc byli na finiszu. Poznaliśmy tam Szamana, mieszkańca pobliskiej wyspy, podobno największej w Polsce w całości będącej własnością prywatną. Poopowiadał nam trochę i udzielił lokalnych informacji.
Droga do Tucholi była chłodna i wietrzna – jechaliśmy pod wiatr. Momentami krajobrazy wydawały się znajome, ale może za dużo ich widziałem. W Tucholi zaczęliśmy zwiedzać rynek. Jadąc po równej drodze, usłyszałem trzask. Pękła szprycha w tylnym kole mojego roweru. Sobotnie popołudnie nie wróżyło dobrze. Dowiedzieliśmy się, że w mieście są tylko trzy serwisy rowerowe. Dwa pierwsze były już zamknięte. Dopiero Pan Stach, mieszczący się na przedmieściach, wybawił mnie z opresji. Sposób wymiany szprychy przyprawiał mnie o zawroty głowy, bo wszak rower kupiłem wiosną, ale metoda ostatecznie poskutkowała i nawet wziąłem kilka szprych w zapas, gdyby sytuacja powtórzyła się gdzieś w trasie. I tak mieliśmy mnóstwo szczęścia. Do tego serwisant chciał absurdalnie małe pieniądze za taką usługę. Człowiek o złotym sercu.
Zjedliśmy obiad i po raz kolejny okroiliśmy plany. Zamierzaliśmy zobaczyć wszystkie trzy wiadukty na Wielkim Kanale Brdy, ale zredukowaliśmy to do jednego, największego – w Fojutowie. Mniej dróg terenowych oznaczało mniej problemów, gdybyśmy trafili na grząskie piachy. Temperatura zaczęła spadać i nawet kilka razy pokropiło. Dojechaliśmy do Fojutowa, gdzie nie zastaliśmy nikogo. W sezonie pewnie jest tam tłoczno. Obeszliśmy teren, spacerując pod akweduktem i nad. W końcu zaczęło padać, wiec zebraliśmy się w dalszą drogę. To był właściwie koniec atrakcji, bo nieprognozowany deszcz nie opuszczał nas do końca. Nawet zaczął się nasilać. Zrobiło się ciemno, temperatura spadła do 10 °C. Wpadliśmy też na kilka piaszczystych dróg zanim znaleźliśmy się na miejscu. Niestety pole namiotowe było po sezonie, więc choć mieliśmy dostęp do toalet i wody, to nie udostępniono nam ciepłej wody. Jeden plus, że budynek miał zadaszenie, więc zamiast moknąć, rozbiliśmy się pod dachem.